Buxgalterlar haqida beshta afsona

Mana shu yilda mening buxgalteriya hisoboti va audit sohasida ishlayotganimga roppa-rosa 19 yil bo‘ladi, bu davr mobaynida buxgalterning  nima bilan shug‘ullanayotgani yoki shug‘ullanishi kerakligi to‘g‘risida ko‘plab mulohazalarni eshitdim. 

Negadir jamiyatda buxgalter qiyofasida hamma narsani – buxgalteriyani, soliq hisob-kitobini, tashqi iqtisodiy faoliyatni, yurisprudensiyani, jahon iqtisodieti qanday qadam tashlayotganini va hatto, valyutalar kursi qanday o‘zgarishini biladigan odam tasavvur etiladi. Go‘yo ayni paytda, u  kun bo‘yi bekorchilikdan shirinlik bilan kofe ichib o‘tiradi, bittagina barmog‘i bilan dastur tugmachasini bosdimi,  barcha hisob-kitoblar o‘z-o‘zidan amalga  oshib qolaveradi.

Shu  bois, buxgalter atrofida  aylanib yuradigan bunday afsonalar  haqiqatga  qanchalik to‘g‘ri kelishi haqida  yozishga qaror qildim.

Buxgalter hammasini bilishi kerak!

Menimcha, bu yorug‘ olamda hamma narsani biladigan birorta ham  mutaxassis topilmasa kerak. Keyingi  bir necha yuz yilliklarda odamlar ayni  muayyan masalalarda  mutaxassis bo‘lish uchun kasblarni bir-birlaridan ajrata boshladilar. Siz o‘z kasbidan tashqari stomotologiyani va veterinariyani bilgan kardiologga ishongan bo‘larmidingiz?

Buxgalter faoliyatining mahsuloti moliyaviy hisobot hisoblanadi. Buni tuzish uchun  u  buxgalteriya hisob-kitoblarini olib borishni, soliqlarni hisoblab chiqishi, moliyaviy va soliq hisob-kitoblarini amalga oshira olishi kerak.

Professional buxgalter, odatda har yili malaka oshirishi, xalqaro kurslarda o‘qishi kerak.

Yurisprudensiya, shuningdek tashqi iqtisodiy faoliyat va biznesga u yoki bu darajada aloqador bo‘lgan boshqa sohalarni, buxgalterda bu yo‘nalishlarda umumiy tasavvur bo‘lsa ham, aslida  bilishga majbur emas. 

Aytishlaricha, buxgalter faqat 1С tugmachasini bosadi va dastur hammasini o‘zi amalga oshirar emish

Agar shunday bo‘lganida olam guliston bo‘lar edi, ammo afsuski, bunday emas.

Tugmachani bosishdan ilgari boshlang‘ich hujjatlarni tayyorlash, barcha ma’lumotlarni dasturga kiritish, ularning buxgalteriya hisob-kitoblarida to‘g‘ri aks etganini  tekshirish, hisob registrlari qay darajada to‘g‘ri shakllanayotganligini aniqlab  chiqish  kerak. 

Bu holdagi 1S dasturi va shunga o‘xshagan omillar buxgalterga faqat yordam berishi mumkin.

Demak, buxgalter har doim ham shirinlik bilan kofe ichib o‘tirib bo‘lmaydi, chunki ishlar doim qaynab turadi.

Hamma ham buxgalter bo‘lishi mumkin

Boshqa har qanday kasblardagi kabi har qanday inson buxgalter bo‘lishi mumkin. Ammo  professional buxgalter bo‘lish uchun faqat buxgalterlik kursini shunchaki tugallab qo‘yishi, balki bu boradagi bilimlar bilan qiziqish, o‘z kasbi bo‘yicha muntazam mukammallikka intilishi kerak.

Buxgalter biznesga ta’sir etmaydi, u faqat soliqlar uchun zarur

Aslda, buxgalteriya ma’lumotlari, ular asosida muhim boshqaruv qarorlari qabul qilinishi uchun kerak.

Masalan, tannarxni hisoblab chiqish bahoni aniqlashga yordam beradi, pul mablag‘larining harakati haqidagi  hisobot qaysi oyda  kredit olish zarurligini yoki qandaydir loyihalarni investisiyalashimiz lozimligini taqozo etadi.

Professional buxgalter har doim qonunchilikdagi  yangiliklarni  kuzatib boradi va soliqlarni hisoblash va xarajatlarni qanday maqbullashtirishni aytib turishi mumkin. 

Buxgalter – murosa qilib bo‘lmaydigan o‘jar xolajon

Aslida biz turfaxilmiz: buxgalterlarning orasida  nafaqat ayollar, balki erkaklar ham, optimistlar ham, pessimistlar ham bor.

Ko‘p hollarda buxgalterlar murosasiz bo‘lib ko‘rinishi mumkin, chunki biz  qonunchilikka asoslanib faoliyat yuritamiz.  Shu bois, harqanday  qoidabuzarlik kompaniya, rahbar va buxgalter zimmasiga tushadigan jarima bilan yakunlanadi. Mana shuning uchun ham buxgalter ko‘pincha soliq bazasini oshishiga sabab bo‘ladigan – hujjatlarni  noto‘g‘ri rasmiylashtirishdan, tovar va xizmat uchun to‘lovlarni amalga oshirishdan bo‘yin tovlashga majbur. 

Har qanday boshqa xodim singari buxgalter ham kompaniyaga foyda keltirishni, biznesni gullab-yashnashida ishtirok etishni xohlaydi.  Rahbarning muhim vazifalardan biri – buxgalter imkoniyatlaridan  to‘g‘ri foydalanishdir.