2024-yil 4-oktabrdagi 347-sonli PQ qaroriga asosan, davlat xizmatlari sifatini oshirish, kambag‘allikni qisqartirish, inson kapitalini rivojlantirish, mehnat bozorini isloh qilish va zamonaviy bandlik shakllarini joriy etish, shuningdek, xalqaro standartlarga muvofiq muvozanatli mehnat munosabatlarini rivojlantirish maqsadida kadrlar bilan ishlash tartibiga o‘zgartirishlar kiritildi.
Mehnat qonunchiligiga rioya etilishini tekshirish
2024-yil 1-noyabrdan boshlab Davlat mehnat inspeksiyasi va uning hududiy bo‘linmalari mehnat huquqlari va mehnat muhofazasi to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishini tekshirishni boshlaydi. Tekshiruv boshlanishi haqida tadbirkorlik subyektlarining huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakolatli shaxsga xabar beriladi.
2025-yil 1-martdan boshlab Davlat mehnat inspeksiyasi va uning bo‘linmalari mansabdor shaxslariga quyidagi masalalar bo‘yicha kameral nazorat o‘tkazish huquqi beriladi:
- Mehnat huquqlari va mehnat muhofazasi to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi;
- Ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urtalash talablarining bajarilishi;
- Aholi bandligi masalalari.
Shuningdek, shu davrdan boshlab quyidagi holatlar uchun jarima sanksiyalari joriy etiladi:
- Mehnat huquqlari va mehnat muhofazasi to‘g‘risidagi qonunchilik talablarini buzish;
- Inspeksiya qonuniy faoliyatiga aralashish, to‘sqinlik qilish yoki bosim o‘tkazish.
Huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat organlariga Davlat mehnat inspeksiyasi xodimlarini bir oyda 10 ish kunidan ortiq tekshiruvlarga jalb qilish taqiqlanadi.
Mehnatkashlar huquqlarini himoya qilishni kuchaytirish
Xodimlarning mehnat huquqlari va mehnat xavfsizligini ta’minlash maqsadida:
- 2025-yil 1-yanvardan boshlab mehnat huquqlarini mustahkamlash, muvozanatli mehnat munosabatlarini qo‘llab-quvvatlash va mehnat nizolarini video-konferensaloqa orqali mediatsiya yo‘li bilan hal qilish tizimi joriy etiladi.
- 2025-yil 1-martdan boshlab barcha tashkilotlarda, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, mehnat huquqlariga rioya etilishi va mehnat muhofazasi holatini baholash uchun onlayn reyting tizimi yo‘lga qo‘yiladi.
- 2026-yil 1-yanvargacha ish joyida baxtsiz hodisalarning oldini olish, kasbiy xavf-xatarlarni minimallashtirish va xavfsiz mehnat sharoitlarini yaratish maqsadida mehnat xavfsizligi va gigiyenasi bo‘yicha yangi standartlar ishlab chiqiladi.
Davlat organlari, tashkilotlar va davlat ulushi 50% va undan ortiq bo‘lgan xo‘jalik jamiyatlarida kadrlar bilan ishlash uchun mas’ul bo‘lgan rahbarlar va xodimlar har uch yilda kamida bir marta Mehnat vazirligi huzuridagi Malaka oshirish markazida mehnat munosabatlarini tashkil etish bo‘yicha malaka oshirish kurslarini o‘tashlari shart.
Bandlikka ko‘maklashish
Bandlik va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi 2025-yil 1-aprelgacha quyidagi vazifalarni bajarishi shart:
Milliy bo‘sh ish o‘rinlari bazasida maxsus platformani ishga tushirish, unda quyidagi ma’lumotlar joylashtiriladi:
- Mavjud bo‘sh ish o‘rinlari;
- Talab yuqori bo‘lgan kasb va mutaxassisliklar;
- Taklif etilayotgan oylik ish haqi miqdori;
- Malaka talablari, mehnat sharoitlari va ish grafigi.
Yagona milliy mehnat tizimi orqali:
- Ish beruvchilar va xodimlar uchun elektron tijorat xizmatlarini joriy etish;
- Qisqa va o‘rta muddatli istiqbol uchun kasblarga bo‘lgan talab prognozlarini ishlab chiqish;
- Zamonaviy texnologiyalar asosida mehnat resurslari hisobini yuritish va statistik tahlil qilish tizimini shakllantirish.
Bandlikka ko‘maklashish xizmatlarini eksteritoriallik tamoyili asosida ko‘rsatish tartibini ishlab chiqish. Bu esa ishsiz va ish qidirayotgan fuqarolarga istalgan qulay bandlik markazida ishga yo‘naltirish bo‘yicha xizmatlardan foydalanish imkonini beradi.